Ürün & Hizmetler
Karbon Çeliği
Karbon Çeliği Nedir ?
Karbon çelikleri, karbon ve demirin belirli oranlarda bir araya getirilmesiyle oluşturulan alaşımlardır. Bu çelikler, düşük maliyetleri, yüksek mukavemetleri ve işlenebilirlikleri nedeniyle geniş bir endüstriyel kullanıma sahiptirler. Karbon çeliği veya diğer adı ile imalat çelikleri sınıflandırılmalarına göre içerisinde % 0,10 – % 0,98 oranında karbon elementi bulunduran bir demir karbon alaşımlarıdır. Bu sınıflandırmalar düşük karbonlu (% 0,10 – % 0,20),orta karbonlu (% 0,20 – % 0,60) ve yüksek karbonlu çelikler (% 0,60 – % 0,98) olarak üç bölüme ayrılmaktadırlar. Bulundukları sınıflandırmalara göre karbon çelikleri sertleşebilir, akma – çekme dayanımı, süneklik ve darbe dayanımı gibi özellikler kazanmakta veya kaybetmektedirler. Ayrıca bu sınıflandırmalara bağlı olarak kullanım alanları değişkenlik göstermektedir. Cıvata imalatı, somun imalatı, ıslah edilebilir makine parça imalatı, yapı ve inşaat alanları, makine imalatı, dingil imalatı, gemi şaftı imalatı, uskur mili imalatı, dişli imalatı ,çark imalatı, frezeli mil imalatı, yük kancası imalatı, manivela kolu imalatı, ray imalatı, kazma ve kürek imalatı, mil imalatı, şaft, spiral ve yaprak yaylar, makaslar, kesici basit takımlar, zımba, kepçe dişlisi, greyder bıçağı, yüksek mukavemet gereken makine parçaları imalatı, eğe imalatı, keser imalatı, ağaç testeresi imalatı gibi alanlarda düşük, orta ve yüksek karbonlu çelikler kullanılmaktadır.
Karbon çelikleri (imalat çelikleri) aşağıda belirtilen kalitelerde üretilmektedir.
SAE 1008, SAE 1010, SAE 1020, SAE 1030, SAE 1040, SAE 1045, SAE 1050, SAE 1060, CK45, C22, C35, C40, C45, C50, C60, C70, C90
| KALİTE | C | Si max. | Mn | P max. | S max. | Cr max. | Mo max. | Ni max. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SAE 1008 | max. 0,10 | – | 0,30 – 0,50 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| SAE 1010 | 0,08 – 0,13 | – | 0,30 – 0,60 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| SEA 1020 | 0,18 – 0,23 | – | 0,30 – 0,60 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| SAE 1030 | 0,28 – 0,34 | – | 0,60 – 0,90 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| SAE 1040 | 0,37 – 0,44 | – | 0,60 – 0,90 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| SAE 1045 | 0,43 – 0,50 | – | 0,60 – 0,90 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| SAE 1050 | 0,48 – 0,55 | – | 060 – 0,90 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| SAE 1060 | 0,55 – 0,65 | – | 0,60 – 0,90 | 0,040 | 0,050 | – | – | – |
| CK45 | 0,42 – 0,50 | 0,40 | 0,50 – 0,80 | 0,035 | 0,030 | – | – | – |
| C22E | 0,17 – 0,24 | 0,40 | 0,40 – 0,70 | 0,030 | max. 0,035 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C22R | 0,17 – 0,024 | 0,40 | 0,40 – 0,70 | 0,030 | 0,020 – 0,040 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C35E | 0,32 – 0,39 | 0,40 | 0,50 – 0,80 | 0,030 | max. 0,035 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C35R | 0,32 – 0,39 | 0,40 | 0,50 – 0,80 | 0,030 | 0,020 – 0,040 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C40E | 0,37 – 0,44 | 0,40 | 0,50 – 0,80 | 0,030 | max. 0,035 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C40R | 0,37 – 0,44 | 0,40 | 0,50 – 0,80 | 0,030 | 0,020 – 0,040 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C45E | 0,42 – 0,50 | 0,40 | 0,50 – 0,80 | 0,030 | max. 0,035 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C45R | 0,42 – 0,50 | 0,40 | 0,50 – 0,80 | 0,0300 | 0,020 – 0,040 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C50E | 0,47 – 0,55 | 0,40 | 0,60 – 0,90 | 0,030 | max. 0,035 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C50R | 0,47 – 0,55 | 0,40 | 0,60 – 0,90 | 0,030 | 0,020 – 0,040 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C60E | 0,57 – 0,65 | 0,40 | 0,60 – 0,90 | 0,030 | max. 0,035 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
| C60R | 0,57 – 0,65 | 0,40 | 0,60 – 0,90 | 0,030 | 0,020 – 0,040 | 0,40 | 0,10 | 0,40 |
Bileşim Bakımından; Karbon çelikleri, demirin yaklaşık %0,05 ila %2,0 oranında karbon içerir. Karbonun miktarı arttıkça çelik daha sert ve kırılgan hale gelir.
Sınıflandırma Bakımından; Karbon çelikleri genellikle karbon içeriğine göre sınıflandırılır. Örneğin, düşük karbonlu çelikler (%0,05 ila %0,30 karbon), orta karbonlu çelikler (%0,30 ila %0,60 karbon) ve yüksek karbonlu çelikler (%0,60 ila %2,0 karbon) gibi.
Özellikleri Bakımından; Karbon çeliklerinin özellikleri, karbon içeriğine, işlem görmüş mikro yapıya ve alaşım elementlerine bağlıdır. Düşük karbonlu çelikler daha yumuşak ve dövülebilirken, yüksek karbonlu çelikler daha sert ve kırılgan olabilir. Ortalama mukavemet, sertlik, tokluk ve aşınma direnci gibi özellikler, çeliğin kullanım amacına göre değişir.
Kullanım Alanları Bakımından; Karbon çelikleri, otomotiv endüstrisi, inşaat, makine imalatı, tıp aletleri, bıçaklar, aletler ve birçok diğer endüstriyel uygulamada kullanılır. Farklı karbon içeriği ve işleme yöntemleri, çeşitli uygulamalara uygun çelik türlerini sağlar.
İşlenebilirlik Bakımından; Karbon çelikleri, işlenmesi kolaydır ve çeşitli işleme yöntemlerine (dövme, döküm, haddeleme, vb.) uygunluk gösterir. Isıl işlem ile özellikleri değiştirilebilir ve istenen mekanik özelliklere ulaşılabilir.
Korozyon Direnci Bakımından; Saf karbon çelikleri, diğer alaşımlı çeliklere kıyasla daha az korozyon direncine sahiptir. Bu nedenle, nemli veya kimyasal ortamlarda kullanılacaksa, çelik yüzeyi korozif etkilere karşı korumak için kaplama veya diğer koruyucu tedbirler alınmalıdır.
Karbon çelikleri, geniş bir kullanım yelpazesi ve uygun maliyeti nedeniyle endüstriyel uygulamalarda yaygın olarak tercih edilen malzemelerdir. Ancak, uygulama gereksinimlerine göre doğru karbon çeliği seçilmeli ve işleme ve işlem sonrası işlemler uygun şekilde yapılmalıdır.
